Economische dogma's
Verdeling van werk, inkomen en bezit
De Topa Groep en de Stichting Utopa
Loek Dijkman, 2019 (2e herziene druk)
Waanders, € 19,95

Dit boek gaat niet over mijn geschiedenis van 50 jaar ondernemen binnen de Topa-Groep, maar over keuzes die ik daarbij heb gemaakt. Het is op de eerste plaats een filosofische en sociale visie op ondernemen die in vijftig jaar is gerealiseerd.

Ik plaats kanttekeningen bij het algemeen aanvaarde kapitalistische model en de dogma's van het kapitalistische systeem. Bij de geldende opvattingen over het kapitalistische systeem, zoals de 'markt' en 'eigenbelang', kunnen vragen gesteld worden die de gangbare interpretatie van deze begrippen ter discussie stellen. We moeten blijven zoeken naar verbeteringen of betere alternatieven.

Dat geldt ook voor de functie van ondernemingen en het ondernemen zelf. Op de belangenverdeling tussen aandeelhouders en medewerkers valt veel af te dingen. Binnen ondernemingen dient de sociale verantwoordelijkheid voor de medewerkers, de loyaliteit, een belangrijke rol te spelen. Wil je vertrouwen krijgen, dan moet je beginnen vertrouwen te geven.

De verdeling van werk is al decennia een onopgelost probleem. De nagestreefde oplossing van volledige werkgelegenheid wil maar niet lukken. Hebben we een keuzevrijheid tussen het moeten en het willen werken? Die keuze wordt onder andere bepaald door ons bezit, inkomen en de soorten banen die beschikbaar zijn.

Ik plaats de ontwikkelingen van inkomens en bezit in de laatste twintig, dertig jaar en de gevolgen daarvan op sociaal-maatschappelijk gebied binnen het kader van onze Nederlandse waarden en tradities. Wanneer we ons spiegelen aan ontwikkelingen in bijvoorbeeld Amerika of Engeland moeten we onze verworvenheden koesteren.

Zelf heb ik een niet zo gebruikelijke weg gekozen in het ondernemen. Vijfentwintig jaar geleden bracht ik het vermogen van mijn ondernemingen onder in een stichting met een maatschappelijk doel. Ik deed afstand van mijn vermogen. Het hoe en waarom van de Stichting Utopa komt in dit boek aan de orde.

Ik besluit met een aantal korte beschouwingen over sociaal-politieke zaken die in de belangstelling staan en die onze toekomst in belangrijke mate zullen bepalen.

Mijn droom is de wereld iets te verbeteren, iets socialer te maken. Wellicht dat anderen geïnspireerd worden door deze publicatie.

- Loek Dijkman

Download het boek als pdf

Lees het interview in NRC (pdf)

Bekijk de toespraak van Jan Terlouw:

Bekijk de toespraak van Loek Dijkman:

De videofragmenten zijn afkomstig van het 50-jarig jubileum van Loek Dijkman als ondernemer.

Dit vond plaats op 25 mei 2013 in het Orgelpark, Amsterdam.