Beste Idealist,

Op moment van schrijven is het alweer zes maanden geleden dat we de Idealenfabriek wegens het coronavirus moesten sluiten. Hoewel we het thema Kunst en Maatschappij al ruim voor dit jaar op de rol gezet hadden, is het door de coronacrisis een bij uitstek relevant onderwerp gebleken. De kunst- en cultuursector is uitermate hard geraakt door de maatregelen tegen corona, terwijl tegelijkertijd voor veel mensen het gemis van kunst om aan de dagelijkse realiteit te kunnen ontsnappen groot was. Kunst en cultuur bood ons, hoewel vooral vanuit ons eigen huis, dit voorjaar een uitweg uit de stress en onzekerheid. De kunstensector is ook een vindingrijke: zo ontwierp Resi van der Ploeg voor Museum de Lakenhal een corona-proof hoepelrok, waarmee je op veilige afstand van andere bezoekers toch naar kunst kon kijken. Een mooi idee om weer zonder corona-stress naar musea te kunnen! Helaas was de hoepelrok bedoeld voor een dansperformance, en niet om echt als bezoeker te kunnen dragen.

Beeld van een danser in de hoepelrok voor Drieluik met het Laatste Oordeel, 1526-27, Lucas van Leyden, Museum de Lakenhal. Foto Eelkje Colmjon.

Bij het samenstellen van dit blad was het een hele klus om een selectie te maken voor de inhoud. Want Kunst en Maatschappij is nogal een onderwerp: wat verstaan we eigenlijk onder kunst? En wat zijn de prangende thema’s die op dit moment in de maatschappij spelen? Corona heeft de bestaande ongelijkheden en structuren in de maatschappij (nog meer) blootgelegd, onderwerpen die bij de Idealenfabriek al centraal stonden. We konden dus niet anders dan het thema Kunst ook zoveel mogelijk benaderen vanuit de rol die kunst, als notie of als industrie met alle daarbij behorende instituten, organisaties en mensen, al dan niet kan hebben in het creëren of oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

U zult zien dat dit nummer een mix is van tijdloze artikelen en stukken die inhaken op recente maatschappelijke ontwikkelingen: er is immers veel meer te zeggen over kunst wat niet direct gebonden is aan deze tijd of meteen zichtbaar is voor het grotere publiek. Denkt u bijvoorbeeld aan wat het nut van kunst is, of kunst een politiek middel is om verandering teweeg te brengen of niet, de rol van vrouwen in de kunst, de begeleiding van studenten op de academie, of ongelijkheid in de kunstconsumptie. Al deze onderwerpen en meer komen aan bod in dit nummer, met bijdragen van kunstenaars, academici, journalisten, kunststudenten, filosofen en activisten. Door het blad heen vindt u een mini-expo van Nederlandse kunstenaars die zich bij uitstek richten op maatschappelijke thema’s en met hun werk reageren op wat er om hen heen gebeurt of op wat ze persoonlijk (hebben) ervaren.

Ik hoop dat u de afgelopen maanden in goede gezondheid doorgekomen bent en dat we elkaar in het nieuwe jaar weer in het echt kunnen treffen. Ondertussen werken wij hard verder aan nieuwe thema’s en kunt u op onze website terecht voor nieuwe video’s en artikelen.

Stay safe!

Anneloes Dijkman

Coördinator Idealenfabriek

Omdat de situatie rondom corona onduidelijk is en blijft, hebben we besloten het thema Kunst en Maatschappij anders vorm te geven dan u van ons gewend bent. Dit nummer van Andersland staat op zichzelf en is voorlopig niet voorzien van een bijbehorende programmering ‘in het echt’. Vanwege deze onduidelijkheid zult u in dit nummer geen vooruitblik naar het volgende thema vinden, we houden onze handen nog even vrij.